Uykudan önce Tuik…

Tuik Tüketici Enflasyonunu %61,14 olarak açıkladı.

Neye dayanarak? Belli değil.

Hangi veriyi baz alırlar? Belli değil.

Hala bu rakamları nasıl bir araya getirdiklerini bulamıyoruz.

Tuik Tüketici Fiyat Endeksini nasıl açıklıyor ve belirliyor. Kendi internet sitelerinden bakalım.

Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), tüketim harcamalarına konu olan mal ve hizmetlere ilişkin fiyatların genel düzeyinde zaman içinde meydana gelen değişimi ölçmektedir. TÜFE hesaplamaları; tüketim sepetinin oluşturulması, sepette yer alan mal ve hizmetlerin ağırlıklarının belirlenmesi ve fiyatların derlenmesi olmak üzere üç aşamada yürütülmektedir.

Tuik sayısal değerleri de şu şekilde vermektedir.

    TÜFE                        2016               2017               2018             2019              2020
Madde sayısı               417                  414                  407                418               418
Çeşit sayısı                  924                   910                  895               895               897
İşyeri sayısı              27.886            27.386             28.015         28.711         28.019
Fiyat sayısı              408.093         400.772          415.000       544.256       553.064
Kira sayısı                    4.281              4.275              4.274            4.274           4.274

Sayılara bakınca bilimsel bir veri topluyorlar hatasına düşmeyin lütfen!

Fiyat derleme sıklığı ayda dört olan gıda ürünleri
Sıra Madde adı
1 Dana Eti
2 Kuzu Eti
3 Tavuk Eti
4 Süt
5 Yoğurt
6 Beyaz Peynir
7 Yumurta
8 Margarin
9 Ayçiçek Yağı
10 Zeytin
11 Toz Şeker
12 Çay
13 Taze meyveler
14 Taze sebzeler

Ülkenin en büyük marketlerinden birinin 2021 ve 2022 Nisan aylarına ait iki broşür üzerindeki aynı marka, aynı ağırlıklara sahip ürünlerinin fiyatları karşılaştırınca bambaşka bir enflasyonla karşılaşıyoruz.

Ürün                                                               2021                      2022                                  Yüzde
Patates 1kg                                                  3,45 ₺                   12,50 ₺                                 262%
Kuru Soğan 1 kg                                          2,25 ₺                     5,95 ₺                                 164%
Domates                                                       4,50 ₺                   25,00 ₺                                 456%
Salatalık Badem 1 kg                                  4,00 ₺                   35,00 ₺                                 775%
Nohut 1 kg                                                    7,45 ₺                   18,50 ₺                                 148%
Fasülye 1 kg                                               14,90 ₺                   29,95 ₺                                 101%
Kırmızı Mercimek 1 kg                                9,90 ₺                   24,50 ₺                                 147%
Bulgur 1 kg                                                    5,95 ₺                   15,90 ₺                                 167%
Pirinç Baldo  2,5 kg                                    29,50 ₺                   39,50 ₺                                   34%
Şeker Toz 5 kg                                            23,90 ₺                 102,90 ₺                                 331%
Un 5 kg                                                         17,90 ₺                  49,90 ₺                                  179%
Salça 830 gr                                                  7,95 ₺                   16,95 ₺                                 113%
Çay 1 kg                                                       26,95 ₺                   39,25 ₺                                   46%
Kıyma 1kg                                                    44,35 ₺                   99,50 ₺                                 124%
Kuşbaşı et 1 kg                                           49,95 ₺                  108,50 ₺                                117%
Beyaz Peynir 1 kg                                        32,95 ₺                   63,95 ₺                                  94%
Taze Kaşar 700 gr                                       34,75 ₺                   67,95 ₺                                   96%
Yoğurt 1250 gr                                             13,95 ₺                   32,45 ₺                                 133%
Ayçiçek Yağı 5 lt                                          42,00 ₺                 149,00 ₺                                 255%
Zeytin Yağı 2 lt                                             64,90 ₺                 165,50 ₺                                 155%
Tuvalet Kağıdı 16’lı                                      18,90 ₺                   57,90 ₺                                  206%
Havlu Kağıt 6’lı                                              11,90 ₺                   37,90 ₺                                 218%
Toz Deterjan 7 kg                                         44,90 ₺                   95,90 ₺                                  114%

Yukarıda yer alan rakamlarla sadece gıda maddeleri enflasyonuna bakarsak ortalama 150%

Bu rakamlara ek olarak benzini de koyabiliriz. Kiraları koymaya ise gönlümüz razı olmaz.

Ürün                                                                   2021                          2022                                    Yüzde
Benzin 1 lt                                                        7,09 ₺                        19,00 ₺                                   168%

Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) gibi değil tam anlamıyla Millî İstihbarat Teşkilâtı (MİT) gibi davranıyor. Ser veriyor, sır vermiyorlar. Tek atladıkları konu, bu bilgilerin sır olmayıp halkın ulaşması gereken şeffaf veriler olması gerektiğidir. Ama inatla sakladıkları bu verilerin nereden ve nasıl elde edildiğini kimse öğrenemiyor.
Onlarca Daire Başkanlığı ve 26 Bölge Müdürlüğüyle hiç kimsenin güvenmediği ve inanmadığı bir veriyi nasıl yaratıyorlar anlamak mümkün değil diye düşünüyor olmalısınız. Kendinizi çok fazla bu düşüncelerle yormamak için değerlendirmeye 2020 yılında eklenen birkaç ürünü görmeniz yeterli.

Tablo 2.1 Tüketici fiyat endeksi 2020 yılı giren madde listesi
Sıra No Madde adı
1 Davlumbaz
2 Tayt (Çocuk için)

Hangi nedenle kullanıldığı belli olmayan davlumbaz ve çocuk taytının etkisi sanırım çok yüksek diyeceğim ama onu da söyleyemiyorum. Eğer kendi açıkladıkları hesaplama sistemine uysalar yine enflasyon rakamları düşmüyor.

Bir tabloyla da ağırlıkları veriyorlar.

Tablo 2.3 Tüketici fiyat endeksi ana grup ağırlıkları
Ana harcama grupları                                                   2020
1 Gıda ve alkolsüz içecekler                                         22,77
2 Alkollü içecekler ve tütün                                             6,06
3 Giyim ve ayakkabı                                                          6,96
4 Konut                                                                             14,34
5 Ev eşyası                                                                          7,77
6 Sağlık                                                                               2,80
7 Ulaştırma                                                                       15,62
8 Haberleşme                                                                     3,80
9 Eğlence ve kültür                                                            3,26
10 Eğitim                                                                             2,58
11 Lokanta ve oteller                                                         8,67
12 Çeşitli mal ve hizmetler                                               5,37

Devletin kurumu Tuik bu bilgiler ışığında ülke halkına iki noktada açıklamada bulunmak zorundadır.

      1- Tuik bu mal ve ürün fiyatlarını nereden ya da nasıl sağlamaktadır?
(Hayır söylesinler, halkta oralardan alışveriş yapsın.)
      2- Veriler kim tarafından ve nasıl analiz edilmektedir?
Çünkü herhangi bir anaokulun öğrencileri bile rakamları bu kadar karıştıramaz.

Tuik 2021 yılından 2022 yılına geçerken de sistemini şöyle anlatmıştır.
Fiyat derleme sistemi: 2021 yılından itibaren alandan anketörler aracılığıyla derlenen fiyatların yanı sıra, işyeri satış (barkod) bilgilerine dayalı fiyat verileri de TÜFE hesaplamalarına entegre edilmiştir. 2022 yılı itibarıyla Internet üzerinden derlenen fiyatların da TÜFE hesaplamalarında kullanımına başlanmıştır. Alandan veri derleme yönteminde; taze sebze ve meyveler, futbol maçına giriş ücreti, LPG, tüp gaz ve seçilmiş 16 gıda ürünü haftada bir kez ve diğer ürünler ayda iki kez derlenmektedir. Mücevher(altın), sigaralar benzin ve mazot fiyatları ise günlük olarak takip edilmektedir. Barkod verileri ve Internet üzerinden derlenen fiyatlar ise günlük olup, TÜFE yayımlanma tarihindeki zamanlılık nedeniyle ayın 1’ile 24’ü arasındaki fiyatlar hesaplamalara dahil edilmektedir.
Buradan ne anlamamız gerekiyor. Ya Tuik barkod okutmayı bilmiyor ki bu onlar için çok kolay algılanabilecek bir şey değildir, ya da verileri TÜFE hesaplarına entegre etmeyi başaramıyorlar.
Sonuç Tuik verileri hiçbir gerçekle uyuşmamaya devam ediyor.
Halkın yaşadığı enflasyon her gün artarken saklamak için gösterilen çabalar iki katı artmaktadır.

Hak ediyor musunuz?..